The Fantastic Greek Bakeries
🥖 Τα φανταστικά Ελληνικά Αρτοποιεία και οι φανταστικές αναμνήσεις από τα παιδικά μου χρόνια
The fantastic Greek Bakeries and my fantastic childhood memories
BY: Greek Cooking Made Easy
https://www.youtube.com/greekcookingmadeeasy
A wise Greek proverb notes: I earn my bread (i.e. I earn my living)! There are many Greek proverbs using “Bread” and that signifies its importance in Greek culture and society even today 🥖🍞🥯!
Bread kneading on 1st grades’ Greek spelling book!
Greek Bakeries are to date a neighborhood shop for an everyday customary visit. You see, traditionally in Greece, people love bread and fresh bread needs to be on our table everyday! That’s why everyone goes everyday like in a “ritual”, to the local Bakery to buy freshly baked bread and also other baked delicacies like koulouri, cookies, cheese/spinach pies, bougatsa, coffee, cold drinks etc.
Bakeries still make their own bread everyday, they are open from very early in the morning to knead & prepare it and their tantalizing smells fill the whole neighborhood.
A Greek Bakery is understandably named in Greek "Fournos" which literary means Oven due to its large ovens in the back of the shop where they bake the bread.
The Greek bakery has always been there passed on from generation to generation, the central shop where you would go to buy your everyday baked goodies. It is also a place to meet neighbors and friends and gossip with them!
Photos: Making Lagana Flat Bread for Clean Monday. LINK HERE
Or exchange a word and news with your Baker called “Fournaris” i.e. the person handling the ovens who knows everyone and everything that is happening.
However, many years ago when I was growing up in Athens in the 60’s and 70’s, the neighborhood bakery was an even more exciting place, especially on the weekends, for yet one other reason!
Bakeries at that time were not just open every day plus the whole weekend to provide freshly baked bread and wonderful cookies and pastries. They were also open to bake the large oven pans from the neighborhood families!!
Photo from Cretapost.gr
Traditionally, especially in the past, Greek families used to gather for a big lunch on Sundays after church. Early in the morning, the housewife prepared the food, before heading to church. You have to think that at the time, only a few homes had the luxury of an electric stove, and even so it was very costly and time consuming to bake your food in your own stove. It was much easier and cheaper to give it to the bakery while attending Sunday service, stress free! At the bakery, they had these huge professional electric ovens, not to mention the marvellous wood ovens that preceded them.
Photo from an old Greek Bakery in Naxos island!
Photo from aenaallo.blogspot.com
In them, bread was already baked from very early in the morning, so they were now available to bake other things.
The housewife on her way to church, she proudly brought her tray to the local bakery, handed in her dish, the baker wrote her name on the side of the pan either with black coal or a thick marker and also noted the time that the dish needed to be ready for pick up in a small old and oily notebook called “Tefteri”, since he knew exactly how long each tray needed to be baked.
I remember it cost about 2 drachmas to bake your food there. In my early teen years, I was usually the one who had to bring our dish to the bakery, covered with a kitchen towel (being the youngest in the family 😅). My Mom usually prepared something special, like a lamb or pork leg with lemony potatoes or Chicken Giouvetsi with Kritharaki (orzo). The bakery had a huge bench were all trays were collected. If the dish included any kind of pasta, then that should be brought in separately-in its packaging-to be added later in the pan.
When returning to collect your ready dish, the smells in the bakery were out of this world!! I remember getting dizzy with all the scents but also gazing with astonishment at all the beautiful trays with roasts on the bakery’s bench! I still reminisce staring at the baker as he was scooping the pan out of the hot oven with his huge wooden oven shovel.
Photo from Aegeannews.gr
The baker did something clever: he handed you your hot pan with stacks of folded newspaper sheets to use, instead of oven gloves, in order not to burn yourself while carrying your tray home.
I used to carry it back home together with 2 fresh loaves of bread in a plastic bag for the whole family. I was helping my Mom while she was making the table for our family and relatives. You can imagine the moment the food was brought home, the exhilaration, anticipation and excitement from the hungry guests was palpable! And of course, the time when we all sat at the table with the roast as centerpiece and my Father breaking the Bread will be kept in my heart as a beloved memory forever 💖😢!
I shouldn’t forget mentioning that Greek bakeries were the key places where Greek people also baked all their “special dishes” thus they were inextricably linked with all happy family celebrations 😍:
Sundays-family gatherings: Baked Roasts with Meat/Chicken/Fish
Christmas: Melomakarona, Kourabiedes and Christopswmo
New Year: Vassilopita
Easter: Lamb, Tsoureki and Koulourakia
Weddings and Baptisms: Skaltsounia, Kourabiedes and other regional treats
Church offerings: Prosforo Bread and Fanouropita
Photo from ekklisiaonline.gr
However, like all good old things, times and customs have changed! Nowadays, city people have their own electric stove to make their Sunday roast! Or they choose not to bake on the weekends anymore and prefer to go out for lunch after a tiresome week, especially since both are working on the weekdays. As a result, most bakeries in the big cities have seized to offer this special service 😫! Thank God, Bakeries still provide us with their wonderful freshly baked bread and other delicacies!
Photos from a central Bakery in Athens
Photos from a neighborhood Bakery in Athens:
Photos from a Bakery in Skopelos Island
I do know that the old habit of Sunday roast baked at “Fournos”, still exists though in some Greek villages and islands. I saw a few older housewives carrying their trays to their local baker’s when I visited some small villages in Crete!
Photos from a Cretan Bakery with its local delicacies!!
Aw, what I would give to go back in time and see those benches filled with Sunday roasts and smell their terrific fragrances all over again! Even if I had to carry my heavy tray back home 😀…
More Folk Expressions and Proverbs with Bread
Whoever does not want to knead, he sifts for ten days (Anyone who does not want to finish a job, delays all the time)
He'll eat a lot of bread still (He has a lot to learn)
The hungry man dreams of loaves of bread
We ate bread and salt together (We have lived a lot together)
The good mill will grind everything
What you sow you will reap
He ate his breads (He won't live for much longer)
He gave it for a piece of bread (He gave it very cheaply)
This job has a lot of bread (i.e. lots of content)
I earn my bread (I earn my living)
We have no bread, but lots of radishes for the appetite (We don't have the basics and ask for extras)
Anyone who sows laziness, reaps hunger.
Would you like to know how to make your own Greek Bread?
Then Check my Easy, No-Knead, 5′ Bread LINK HERE
Check also my wonderful and easy recipe for Olive Bread-Eliopswmo! LINK HERE
Would you like to know how to make your own Greek Bread Sesame Rings aka Koulouria Thessalonikis? Then check my wonderful and easy recipe for Koulouria! LINK HERE
BTW most food photos are from Greek Cooking Made Easy and you can find the recipes on the YouTube Channel and Website! Thank you for reading through!
Τα φανταστικά Ελληνικά Αρτοποιεία και οι φανταστικές αναμνήσεις από τα παιδικά μου χρόνια
BY: Greek Cooking Made Easy
https://www.youtube.com/greekcookingmadeeasy
Μια σοφή ελληνική παροιμία λέει: Κερδίζω το ψωμί μου! Υπάρχουν πολλές ελληνικές παροιμίες που χρησιμοποιούν το "Ψωμί" και αυτό δείχνει τη σημασία του στον Ελληνικό πολιτισμό και την κοινωνία ακόμα και σήμερα 🥖🍞🥯!
Ζύμωμα Ψωμιού στο Αναγνωστικό της 1ης Δημοτικού!
Το Ελληνικό Αρτοποιείο είναι ένα μαγαζί της γειτονιάς για καθημερινή επίσκεψη. Βλέπετε, παραδοσιακά στην Ελλάδα, αγαπάμε πολύ το ψωμί και φρέσκο ψωμί πρέπει βέβαια να βρίσκεται καθημερινά στο τραπέζι μας! Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο όλοι πηγαίνουν κάθε μέρα σαν σε "τελετουργικό", στο τοπικό Αρτοποιείο, για να αγοράσουν φρεσκοψημένο, ζεστό ψωμί και άλλες λιχουδιές όπως κουλούρι, μπισκότα, τυρόπιτες / σπανακόπιτες, μπουγάτσα, καφέ, κρύα αναψυκτικά κλπ!
Τα αρτοποιεία είναι ανοιχτά από πολύ νωρίς το πρωί για να ζυμώσουν και να ψήσουν τα ψωμιά και οι φανταστικές μυρωδιές τους γεμίζουν όλη την γειτονιά.
Το Ελληνικό αρτοποιείο είναι εύγλωττα ονομασμένο στα ελληνικά "Φούρνος" λόγω των μεγάλων φούρνων του στο πίσω μέρος του καταστήματος όπου ψήνουν το ψωμί.
Το Ελληνικό Αρτοποιείο είναι πάντα εκεί, επιχείρηση που έχει περάσει από γενιά σε γενιά, το κεντρικό κατάστημα όπου πας για να αγοράσεις τα καθημερινά καλούδια. Είναι επίσης ένα μέρος για να συναντήσεις γείτονες και φίλους και να πεις κάνα νέο ή κουτσομπολιό!
Φωτογραφίες: Φτιάχνοντας Λαγάνα για τη Καθαρή Δευτέρα! ΛΙΝΚ ΕΔΩ
Ή να ανταλλάξεις μια κουβέντα και νέα με τον Φούρναρη (δηλ. το άτομο που χειρίζεται τους φούρνους), που γνωρίζει όλους και όλα όσα συμβαίνουν στη γειτονιά.
Ωστόσο, πριν από πολλά χρόνια, όταν μεγάλωνα στην Αθήνα τη δεκαετία του '60 και του '70, ο Φούρνος της γειτονιάς ήταν ακόμα πιο συναρπαστικό μέρος, ειδικά τα Σαββατοκύριακα, για έναν ακόμα λόγο!
Οι Φούρνοι εκείνη την εποχή δεν ήταν απλά ανοιχτά κάθε μέρα, αλλά και ολόκληρο το Σαββατοκύριακο, για να προσφέρουν μόνο φρεσκοψημένο ψωμί και υπέροχα μπισκότα και αρτοσκευάσματα. Είχαν επίσης τη δυνατότητα να ψήσουν τα μεγάλα ταψιά που τους έφερναν οι οικογένειες της γειτονιάς!!
Φωτο από Cretapost.gr
Παραδοσιακά, ειδικά στο παρελθόν, οι Ελληνικές οικογένειες συνήθιζαν να μαζεύονται σε κάποιο σπίτι για το οικογενειακό γεύμα της Κυριακής, μετά την λειτουργία στην εκκλησία. Νωρίς το πρωί, η νοικοκυρά προετοίμαζε το φαγητό, πριν ξεκινήσει για την εκκλησία. Πρέπει να σκεφτείτε ότι εκείνα τα χρόνια, μόνο λίγα σπίτια είχαν την πολυτέλεια ηλεκτρικής κουζίνας, και ακόμα και αν ήταν έτσι, ήταν πολύ δαπανηρό και χρονοβόρο να ψήσεις το φαγητό σου στο δικό σου φούρνο. Ήταν πολύ πιο εύκολο και φθηνότερο στο δρόμο για την εκκλησία, να δώσεις το ταψί στο φούρναρη, ώστε να παρακολουθήσεις και την Κυριακάτικη λειτουργία, χωρίς άγχος! Στον Φούρνο, είχαν αυτούς τους τεράστιους επαγγελματικούς ηλεκτρικούς φούρνους, για να μην αναφέρουμε τους θαυμάσιους ξυλόφουρνους που τους είχαν προηγηθεί.
Φωτογραφία από παλιό Φούρνο στη Νάξο!
Στους φούρνους, το ψωμί είχε ήδη ψηθεί από πολύ νωρίς το πρωί, οπότε ήταν τώρα διαθέσιμοι για να ψήσουν άλλα πράγματα.
Φωτογραφία από aenaallo.blogspot.com
Η νοικοκυρά με υπερηφάνεια έδινε το ταψί της, ο φούρναρης έγραφε το όνομά της στην πλευρά του ταψιού είτε με μαύρο κάρβουνο είτε με παχύ μαρκαδόρο και επίσης σημείωνε την ώρα που το φαγητό έπρεπε να είναι έτοιμο για παραλαβή σε ένα παλιό και λαδωμένο Τεφτέρι, αφού ήξερε ακριβώς πόσο χρειαζόταν το κάθε ταψί για να ψηθεί.
Θυμάμαι ότι κόστιζε περίπου 2 δραχμές για να ψήσεις το φαγητό σου εκεί. Στα εφηβικά μου χρόνια, ήμουν εγώ εκείνη που έπρεπε να πάω το ταψί μας στο φούρνο, καλυμμένο με πετσέτα κουζίνας (μιας και ήμουν η νεότερη στην οικογένεια 😅). Η μαμά μου τις Κυριακές έφτιαχνε συνήθως κάτι ξεχωριστό, όπως αρνί ή ένα χοιρινό μπούτι με λεμονάτες πατάτες ή Κοτόπουλο Γιουβέτσι με Κριθαράκι. Ο Φούρνος είχε έναν τεράστιο πάγκο όπου συγκεντρώνονταν όλα τα ταψιά. Εάν το φαγητό σου περιλάμβανε οποιοδήποτε είδος ζυμαρικού, τότε αυτό έπρεπε να το δώσεις χωριστά - στη συσκευασία του – ώστε να προστεθεί αργότερα στο ταψί.
Όταν επέστρεφα για να παραλάβω το ψημένο μας φαγητό, οι μυρωδιές στο Φούρνο ήταν φοβερές !! Θυμάμαι να ζαλίζομαι με όλες τις μυρωδιές αλλά και να κοιτάζω με θαυμασμό όλα τα πανέμορφα ταψιά με τα ψητά στο πάγκο και να τρέχουν τα σάλια μου! Εξακολουθώ να θυμάμαι ότι κοίταζα με ανοιχτό το στόμα τον φούρναρη καθώς έβγαζε τα ταψιά από το ζεστό φούρνο με το τεράστιο φτυάρι του.
Φωτο από Aegeannews.gr
Ο φούρναρης έκανε επίσης κάτι έξυπνο: σου έδινε το ζεστό ταψί με στοίβες από διπλωμένα φύλλα εφημερίδων για να τα χρησιμοποιήσεις, αντί για γάντια φούρνου, ώστε να μη καείς την ώρα που κουβάλαγες το ταψί σου σπίτι.
Συνήθως εγώ το κουβαλούσα και μαζί αγόραζα 2 μεγάλα καρβέλια ψωμί σε μια σακούλα για όλη την οικογένεια. Προσπαθούσα να βοηθήσω τη μαμά μου, ενώ εκείνη ετοίμαζε το τραπέζι για την οικογένεια και τους συγγενείς μας.
Μπορείτε να φανταστείτε ότι τη στιγμή που το φαγητό ερχόταν στο σπίτι, η χαρά, η προσμονή και ο ενθουσιασμός από τους πεινασμένους καλεσμένους ήταν εμφανής! Και φυσικά, η ώρα που καθόμασταν όλοι στο τραπέζι με το ψητό στο κέντρο και ο πατέρας μου έκοβε το ψωμί, θα μείνει στην καρδιά μου για πάντα σαν μια πολυαγαπημένη ανάμνηση 💖😢!
Δεν πρέπει να ξεχάσω να αναφέρω ότι τα Ελληνικά Αρτοποιεία ήταν τα βασικά μέρη όπου ο Ελληνικός λαός έψηνε όλα τα «εορταστικά Φαγητά» και έτσι ήταν άρρηκτα συνδεδεμένα με όλες τις ευτυχισμένες οικογενειακές στιγμές 😍:
Κυριακές-οικογενειακές συγκεντρώσεις: Ψητά με κρέας / κοτόπουλο / ψάρι
Χριστούγεννα: Μελομακάρονα, Κουραμπιέδες και Χριστόψωμο
Νέο Έτος: Βασιλόπιτα
Πάσχα: Αρνί, Τσουρέκι και Κουλουράκια
Γάμοι και βαπτίσεις: Σκαλτσούνια, Κουραμπιέδες και άλλα τοπικές κεράσματα
Εκκλησιαστικές προσφορές: Πρόσφορο και Φανουρόπιτα
Φωτογραφία από ekklisiaonline.gr
Ωστόσο, όπως όλα τα καλά, παλιά πράγματα, τα έθιμα έχουν αλλάξει ή και χαθεί! Σήμερα, οι άνθρωποι της πόλης έχουν τη δική τους ηλεκτρική κουζίνα για να φτιάξουν το ψητό τους! Ή επιλέγουν να μην ψήσουν τα Σαββατοκύριακα πια και προτιμούν να βγουν έξω για φαγητό μετά από μια κουραστική εβδομάδα, ειδικά επειδή και οι δύο εργάζονται καθημερινά. Ως αποτέλεσμα, τα περισσότερα Αρτοποιεία στις μεγάλες πόλεις έχουν σταματήσει να προσφέρουν αυτήν την ειδική υπηρεσία 😫! Ευτυχώς, τα Αρτοποιεία μας παρέχουν ακόμα το υπέροχο φρεσκοψημένο ψωμί και άλλες λιχουδιές και αρτοσκευάσματα!
Φωτογραφίες από Μεγάλο Αρτοποιείο στο Κέντρο της Αθήνας!
Φωτογραφίες από τοπικό Αρτοποιείο σε γειτονιά της Αθήνας
Φωτογραφίες από Αρτοποιείο/Ζαχαροπλαστείο στη Σκόπελο
Ξέρω πάντως, ότι αυτή η παλιά συνήθεια της Κυριακής με το ψητό να ετοιμάζεται στο τοπικό "Φούρνο", υπάρχει ακόμα σε κάποια Ελληνικά χωριά και νησιά. Είδα μερικές ηλικιωμένες νοικοκυρές να κουβαλούν τα ταψιά τους στον τοπικό φούρναρη τους, όταν επισκέφτηκα κάποια μικρά χωριά στην Κρήτη!
Φωτογραφίες απο Αρτοποιείο στη Κρήτη με τις τοπικές λιχουδιές
Αχ, τι δε θα έδινα να γυρίσω πίσω το χρόνο και να δω ξανά τους πάγκους γεμάτους με ταψιά τη Κυριακή και να μυρίσω ξανά τις ορεκτικές μυρωδιές τους! Ακόμα κι αν αυτό θα σήμαινε να πρέπει να μεταφέρω το βαρύ ταψί μου πίσω στο σπίτι 😀...
Άλλες Λαϊκές Εκφράσεις & Παροιμίες για το Ψωμί
Όποιος δε θέλει να ζυμώσει, δέκα μέρες κοσκινίζει
Τα' φαγε τα ψωμιά του
Αυτή η δουλειά έχει πολύ ψωμί
Βγάζω το ψωμί μου
Το έδωσε για ένα κομμάτι ψωμί
Ψωμί δεν έχουμε, ραπανάκια για την όρεξη
Ο πεινασμένος καρβέλια ονειρεύεται
Όποιος σπέρνει τεμπελιά, θερίζει πείνα
Ο καλός ο μύλος τ' αλέθει όλα
Ό,τι σπείρεις θα θερίσεις
Φάγαμε μαζί ψωμί και αλάτι
Θα φάει πολλά ψωμιά ακόμη
Θα θέλατε να μάθετε να φτιάχνετε δικό σας Ψωμί?!
Κοιτάξτε τη συνταγή μου για εύκολο Ψωμί Χωρίς ζύμωμα σε 5′ ΛΙΝΚ ΕΔΩ
Κοιτάξτε επίσης τη συνταγή μου για το λαχταριστό Λιόψωμο! ΛΙΝΚ ΕΔΩ
Θα θέλατε να μάθετε να φτιάχνετε δικό σας Κουλούρι Θεσσαλονίκης? Κοιτάξτε τη συνταγή μου για υπέροχα σπιτικά Κουλούρια! ΛΙΝΚ ΕΔΩ
Οι περισσότερες φωτογραφίες των Φαγητών ανήκουν στο Greek Cooking Made Easy και μπορείτε να βρείτε τις συνταγές τους στο κανάλι στο YouTube και στην Ιστοσελίδα! Ευχαριστώ για την ανάγνωση!